Amatörlerin Yıldızı Parlıyor

15 Haziran tarihinde yapılan gözleme katılan Skylife dergisi Ağustos sayısında haber olarak Tırnova’yı tanıttı.

Önceki gözlemlere gönderdikleri mesajlar ile destek veren akademisyenler de artık gözlem için Tırnova’ya gelmeye başladı. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanı Profesör Doktor Ethem DERMAN Kahraman Takım Yıldızından atmosfere girecek olan gök taşlarını izlemek ve bilimsel veriler toplamak üzere 12-13 Ağustos tarihlerinde Mustafakemalpaşa’da idi. Etkinlik öncesi ilçe kaymakamını ziyaret eden DERMAN amatör astronomlar ile birlikte Tırnova’da 1 gece kaldı. Katılımcıların kumanyası ilçemiz belediyesi tarafında hazırlandı ve gözlem için bir araç tahsis edildi.

İstanbul Kültür Üniversitesinin ülke genelinde ölçümler alarak gözlem alanları belirlemesine başladı ve 12-13 Ağustos tarihlerindeki gözlem sürecinde sürekli ortam ölçümleri yapıldı. Alına verilerin Antalya Saklıkent ile eş değerler olması da çok büyük bir sevinç kaynağı oldu. Tübitak’ın Ulusal Gözlem Evi Antalya Saklıkent’te ve bilinen en güzel gözlem alanı da burası. Skylife dergisinin “Amatörlerin Yıldızı Parlıyor” başlığıyla verdiği haberde de “Kim bilir, belki burası ulaşım avantajları, uygun konumu ve muhteşem gökyüzüyle amatörler için Türkiye’nin belli başlı gözlem alanlarından biri olabilir” ifadesini kullanmıştı.

17 Kasım 2009 tarihinde Amatör Astronomlar Uğur İKİZLER ve Şenol ŞANLI ile başlayan gözlemlerimiz. 15 Mayıs 2010 tarihinde Uludağ Astronomi Kulübünün katılı ile devam etti. 15 Haziranda; İstanbul ağırlıklı olmak üzere Bursa, Ankara, Kayseri, Kocaeli, İzmir, Eskişehir’den gelen amatör astronomlar ile adını duyurdu. 12-13 Ağustos tarihindeki Kahraman Göktaşı Yağmuru ile de konumunu perçinledi.

Gözlem alanına ziyarete gelen ilçe Kaymakamı Kazım KARABULUT ve Karacabey Kaymakamı Dursun BALABAN etkinliklere katılarak gözlem yaptılar ve ihtiyaçları yerinde tespit ettiler.

Gece boyunca yaklaşık 400 tane kayan yıldız gözlemlenebildi. Bir sonraki etkinlikte buluşmak dileğiyle gökbilimciler evlerine uğurlandı.

GÖKTAŞI YAĞMURLARININ İSİMLERİ NEREDEN GELİYOR?

Normal bir gecede gökyüzünde saatte ortalama 10 kayan yıldız görebilirsiniz. Bu meteorların kaynağı herhangi bir göktaşı yağmuru değildir. Bunlar uzayda kendi başlarına dolaşan küçük parçacıklardır. Bunlar gökyüzünde herhangi bir yönde kayarlar. Fakat bir göktaşı yağmurunda kayan yıldızlar, kayma doğrultuları bir noktayı gösterecek şekilde kayarlar. Örneğin Perseid Göktaşı Yağmuru kaynaklı göktaşlarının hepsinin kayma doğrultuları Perseus Takımyıldızı sınırları içindeki bir noktada birleşir. Bu noktaya ise kaynak adı verilir. Bir göktaşı yağmuru gözleminde eğer bir meteor bu kaynak doğrultusunda kaymıyor ise bu kayan yıldızın o geceki göktaşı yağmuru kaynaklı olmadığını söyleyebiliriz.

Amatörlerin yıldızı parlıyor!

Uzmanlaşmış amatörlerden tutun, ilgisi sadece merak düzeyinde olanlara; astronomi öğrencilerinden öğretmenlere; İstanbul’dan, İzmir’den, Bursa’dan, Ankara’dan, Kayseri’den gelenler; birbirini tanıyanlar-tanımayanlar aynı soru etrafında toplanmıştık: Bu gece gökyüzünde ne göreceğiz?

Beş yıl önce, çocukluktan kalma uzay gözlemi merakım depreşmiş, ilk teleskopumu almıştım. Evin balkonunda veya gittiğim yerlerde bu teleskopla bir şeyler görmeye çalıştım. Bu arada astronomi bilgim de oluşmaya başladı ama aklım, gökyüzünün gözleme en elverişli olduğu bir yerde, bu işi bilenler ve güçlü teleskoplarla yapılacak bir gözlemdeydi.

gokbilim.com’un haziran ayında düzenlediği gözlem şenliği tarih ve mekan olarak bana uyunca bu kez fırsatı kaçırmadım. Bu grup, meraklıların kendi imkanlarıyla geldiği ücretsiz, herkese açık organizasyonlar düzenliyor. Antalya’dan sonra Türkiye’nin en iyi gözlem yerlerinden biri kabul edilen Tırnova’da gerçekleşecek şenlik için 12 Haziran’da Bursa, Mustafa Kemal Paşa’da buluştuk. Uzmanlaşmış amatörlerden tutun, ilgisi sadece merak düzeyinde olanlara; astronomi öğrencilerinden öğretmenlere; İstanbul’dan, İzmir’den, Bursa’dan, Ankara’dan, Kayseri’den gelenler; birbirini tanıyanlar-tanımayanlar aynı soru etrafında toplanmıştık: Bu gece gökyüzünde ne göreceğiz?

Sıcak bir tanışma faslından sonra yola çıkarak 750 metre yükseklikteki gözlem yerimize ulaştık. Ne yazık ki, evin ortasında Mısır piramitlerinden daha görkemli duran teleskopumu eşimin itirazları sonucu elden çıkarmış, yetersiz küçük teleskoplarla gelmiştim. Ama grup üyelerinin getirdikleri araçlar bu açığımı kapadı. Zaten bu gözlemlere katılmak için teleskop sahibi olmanız şart değil. Üyeler dürbün, teleskop ve tamamlayıcı aksesuarlarını, herhangi bir ekipmana sahip olmayan katılımcılarla paylaşıyorlar. Yaklaşık 15 teleskop getirilmiş; Uğur İkizler 8 inçlik, Burak Yakut da 10 inçlik teleskoplarını meraklıların hizmetine sunmuştu. Yeterince büyük bu iki teleskop, zaman zaman 100 kişiye ulaşan topluluğa derin uzayın göz alıcı güzelliklerini görme fırsatı verdi.

Güneşi gördüm!

Gün batımına doğru solar filtre takılmış bir teleskopla Güneş’i ve üzerindeki sekiz lekeyi incelemek bizler için keyifli bir deneyim oldu. Havanın kararıp Venüs’ün izlenebilir parlaklığa ulaşmasıyla karanlıkların ilk prensini yakından gördük. Ardından Satürn ortaya çıktı. 12 Haziran’ı 13’e uzanan gece boyunca Sombrero Gökadası, Eagle, Halka ve Andromeda galaksileri, Swan, Lagün, Dumbel nebulaları, Tül Bulutsu’su, Herkül ve Yaban Ördeği yıldız kümleri gibi birçok oluşum ve gök cismi, muhteşem güzellikleriyle gözlerimizi epey yorsa da kolay ele geçmeyecek bu fırsatı doyasıya değerlendirmek oldukça keyifliydi. Hele Samanyolu… Daha önce hiç görmediğim kadar parlak ve belirgin duruşuyla ucu sonsuzluğa uzanan bu mavi yolu hem çıplak gözle uzun uzun seyrettik hem de teleskopla derinlerini görmeye çalıştık.

Dersimiz astronomi

Forum üyeleri arasında bilgisi uzmanlık düzeyine yaklaşmış isimler var. Bir engelleri olmadıkça her etkinliğe katılıyorlar. Onlar astronomiye olan ilgiyi yaygınlaştırmaya ve meraklıların ilgisini hem web sitesinde hem de gözlem sırasında yaptıkları bilgi takviyesiyle güçlendirmeye çalışıyorlar. Türkiye’nin kendi teleskopunu yapan ilk amatörü Hasip Sönmezalp’e atfedilen bu gözlemin başında Uğur İkizler projeksiyon kurup katılımcılara temel astronomi bilgilerini, gözlem araçlarını anlattı ve derin uzay cisimlerine ait fotoğraflar gösterdi. Gözlem boyunca da amatör astronom Onur Atılgan ve Astronomi mezunu olan Pelin Öztürk’ün ellerinde işaretleyici laserlerle, izlediğimiz gök cisimlerinin konumu gösterip özellikleri hakkında verdikleri bilgiler, bu etkinliği, tahmin edebileceğiniz gibi keyifli bir derse dönüştürdü.

Bursa yıldız avcılarını bekliyor

Tırnova, Türkiye’nin en iyi amatör gözlem yerlerinden biri olmaya aday. Burası, Mustafa Kemal Paşa’ya, katılımcıların lojistiğini kolaylaştıracak kadar yakın ama Mustafakemalpaşa’nın ışık kirliliğinden etkilenmeyecek kadar uzak. Aslına bakarsanız buradaki gökyüzü çıplak gözle de saatlerce seyredilecek kadar kalabalık, zengin ve güzel. Öğretmen ve amatör astronom Eftal Çeki, İlçe İdare Kurulu’na Tırnova’da gözlem alanı oluşturmaya yönelik bazı imkanların sağlanması için başvurmuş. Kim bilir, belki burası ulaşım avantajları, uygun konumu ve muhteşem gökyüzüyle amatörler için Türkiye’nin belli başlı gözlem alanlarından biri olabilir.

Başımıza taş yağacak

12- 13 Ağustos geceleri Perseid göktaşı yağmuru var. Kuyruklu yıldız Swift-Tuttle’ın ardında bıraktığı kalıntılarla çöplüğe çevirdiği güzergah, Dünya’nın yörüngesi ile kesişecek. Bu kalıntıların atmosfere girmesiyle gece boyunca yüzlerce yıldız kayacak. Üniversitelerin ve amatörlerin oluşturduğu gruplar kolları çoktan sıvadı. Siz de meteor yağmuruyla birlikte diğer gök cisimlerini Tırnova’da veya ilinize yakın bir yerde gözleyecek bir grup bulabilirsiniz. 12- 13 Ağustos gecelerini şimdiden programınıza yerleştirin ve hava iyi olursa göktaşı yağmurunu kaçırmayın.

SkyLife – Ağustos 2010

Haber : http://www.postairlines.com/tr-TR/corporate/skylife/article.aspx?mkl=2091